Waarom kauwen zo belangrijk is!
We weten allemaal dat pure, onbewerkte voeding gezond is, maar… rustig eten en goed kauwen zijn nét zo belangrijk en veel onbekender. Heb je ooit over het woord ‘maal’tijd nagedacht? Maaltijd betekent dus ‘tijd om te malen’. Ja, precies, tijd om te malen met je kiezen op datgene wat er in je mond komt.
Waarom is dat zo belangrijk, vraag je je misschien af? Wel, door goed te kauwen wordt het voedsel klein gemaakt. Alles wat je kiezen en kaken gedaan hebben, hoeven je maag en darmen niet meer te doen. Daarmee ontlast je deze organen. Ook brengt goed kauwen de productie van het speeksel op gang. In speeksel zit amylase, een enzym dat de koolhydraatvertering al op gang brengt. In de mond begint de eigenlijke spijsvertering al. We hebben verschillende speekselklieren in onze mond, die spontaan kunnen produceren. Niet alleen als we voedsel in onze mond stoppen, maar zelfs als we eraan denken of ruiken!
Per dag wordt er ruim 1000 cc speeksel geproduceerd. De samenstelling ervan is afhankelijk van de aard van het voedsel. Bij koolhydraatrijk voedsel is het speeksel waterig. Bij bijvoorbeeld een stuk droog vlees (eiwitten) is je speeksel slijmerig.
Bij gezond eten gaat het niet alleen om wat je eet, maar ook om hoe lang je kauwt. Als je lang kauwt wordt het voedsel beter verteerd en dus beter opgenomen door je lichaam. Er gaat dus minder verloren, waardoor je lichaam meer energie opneemt en overhoudt.
Ik vond een stukje waarbij een onderzoek gedaan is wat wel leuk is om te lezen: "Iedereen heeft zijn eigen kauwgewoonten", aldus onderzoeker Richard Mattes van Purdue University. "En hoewel deze gewoonten lastig te veranderingen zijn, kunnen we er wel rekening mee houden als we voedingskeuzen maken." Mattes besprak de resultaten van een recente studie met andere wetenschappers. In het onderzoek kauwden proefpersonen 10, 25 of 40 keer op amandelen. Vervolgens werd het energieverlies en de hoeveelheid vet in de ontlasting gemeten. Hoe korter iemand kauwde, des te grotere stukjes werden uitgescheiden door het lichaam. Bij meer kauwen en kleinere stukjes, werden de deeltjes ook gemakkelijker in het lichaam opgenomen.
"Als je vooral eet voor je plezier, kun je het beste een hele amandel doorslikken", aldus Mattes.
Zoals je ziet malen je spijsverteringsorganen echt niet alles fijn. Ik heb ook nooit gehoord dat iemand tanden en kiezen in zijn maag heeft.
Dit onderzoek bevestigt het idee dat snelle eters dikker worden door schrokken. Omdat de maag en de darmen harder moeten werken bij snelle eters blijken ze vaak een snelle inefficiënte stoelgang te hebben. In het maagdarmkanaal zitten sensoren die het honger- en verzadigingsgevoel in het hongercentrum in de hersenen activeren. Als iemand flinke brokken doorslikt, komt het signaal pas stopt als je buikje helemaal tonnetje vol zit. Daarom lopen snelle eters en snelle kauwers het risico dikker te worden!
Je kunt jezelf trainen in langzaam eten en goed kauwen. Laat de smaak van het voedsel belangrijk zijn voor je. Proef je eten! Door goed te proeven ga je vanzelf ook langzamer eten en beter kauwen.
Eet je vaak (groene) smoothies? Je hoeft alleen maar te slikken? Probeer erop te kauwen! Voeg noten of zaden toe waardoor je wel moet kauwen. Hou het in ieder geval een tijdje in je mond. Ik las ergens de tip om als je je smoothie klaar hebt om mee te nemen voor op je werk, je erin kunt tuffen, (ja, echt!) zodat je speeksel alvast voorbereidend werk kan doen. Wel over nagedacht! Maar dan blijft nog staan dat je verzadigingsgevoel niet goed geactiveerd wordt, doordat je het vaak te snel naar binnen giet. In 5 minuten 2 appels, 2 bananen, 2 kiwi’s en 2 handen spinazie in je maag, logisch dat dat niet de bedoeling is!
Dus, nog even op een rijtje:
Door goed te kauwen
- beroof je je lichaam niet van broodnodige energie
- wordt je voedsel alvast op de juiste temperatuur gebracht
-wordt het alvast voorbewerkt door de enzymen uit speeksel
- heb je minder risico op maag/darmstoornissen en overgewicht
- geniet je meer van je ‘maal’tijd
Kun je ook checken of je goed kauwt? Ja, hoor: hoe ziet je ontlasting eruit? Goede ontlasting is goed van vorm, week, ziet eruit als vochtige pottenbakkersaarde, heeft geen kwalijke geur en veroorzaakt geen verstoppingen (sorry, niet zo smakelijck, maar wel belangrijk!). Ik weet wel dat dit niet alles zegt en dat er veel meer problemen kunnen zijn met de spijsvertering en ontlasting. Maar het is wel een signaal: Goed kauwen geeft een goede ontlasting, een bewijs dat het lichaam opneemt waar het op aan komt en niet wat je doorslikt.
Tip: Doe eens een spelletje met je gezin aan tafel wie het langst op een hap kan kauwen. Probeer de 30 keer te halen. Ga hier niet te krampachtig mee om. Geniet van het eten wat je krijgt! Eet sowieso altijd aan tafel met elkaar. Eten is een gezinsmoment, koester dat. Zorg voor stevig eten en niet alleen maar glijerige maaltijden, neem bijvoorbeeld rauwkost en veel groenten bij elke maaltijd.
Een paar weetjes nog:
Door het eten te verhitten gaan er al veel waardevolle enzymen verloren, het eten wordt ook zachter dus kauw je minder. De enzymen die er nog in zitten moeten we eigenlijk vrij kauwen.
Hoe ouder je bent hoe minder enzymen ons speeksel bevat, dus hoe ouder je bent hoe meer er gekauwd moet worden.
Groetjes, Christine