28-04-2015

Vet is Gezond!

Het idee dat vet eten je bloedvaten laat dichtslibben heeft de fabrikanten van vetarme voeding bepaald geen windeieren gelegd. Toch is die theorie nooit bewezen en nu blijkt – na 30 jaar- nog eens dat de medische wereld er al die tijd naast heeft gezeten.

In een tijdbestek van een paar maanden zijn de medici in korte tijd van mening veranderd: vet veroorzaakt helemaal geen hartziekten, nee: Suiker is de boosdoener. Het is alsof de theorie over ongezonde vetten, het fundament onder de miljardenindustrie van vetarme voeding, nooit heeft bestaan.

Deze theorie werd in de jaren 50 voor het eerst verkondigd door Ancel Keys, onderzoeker aan de Universiteit van Minnesota. Volgens Keys verhoogden de verzadigde vetten in vlees, zuivel, eieren en plantaardige producten het cholesterolgehalte in het bloed. Dat zou leiden tot kans op dichtgeslibde bloedvaten en hartziekten. In de jaren 80 was deze theorie algemeen aanvaard door gezondheidsorganisaties en regeringen. De voedingsindustrie was er als de kippen bij met vetarme voeding en alternatieven met geharde plantaardige vetten. Er werden goede zaken gedaan, maar geen deugdelijk onderzoek. Wetenschappelijke bewijzen tussen verzadigde vetten en hartziekten werden er nauwelijks gevonden. Vorig jaar zijn onderzoekers en artsen eindelijk wakker geschud door de waarheid: hun theorie blijkt weinig om het lijf te hebben.

Een van de eersten die de gelederen doorbrak was James DiNicolantionio van het Ithaca College in New York. Volgens hem is het niet bewezen dat vetarm eten gunstig is voor je gezondheid. Bovendien lijkt juist de toegenomen consumptie van suikers, en dus niet de verzadigde vetten, te verklaren waarom het aantal Amerikaanse patiënten met diabetes en overgewicht zo sterk is gegroeid. Hij roept daarom op tot een grote gezondheidscampagne die net zo wijdverbreid en agressief is als de vroegere campagnes voor vetarme voeding. Mensen moeten er van worden doordrongen dat de geneeskunde het mis had en dat de boosdoener niet vet is, maar koolhydraten en suikers. DiNicolantonio werd op de voet gevolgd door een team van Britse en Nederlandse onderzoekers die 76 onderzoeken hadden geanalyseerd met bijna 650.000 deelnemers. Hun conclusie: het totale gehalte aan verzadigde vetzuren – zowel in voeding als in bloed – heeft geen verband met coronaire hartziekten (vernauwingen van de kransslagaders van het hart).

Hoe is het mogelijk dat iedereen er al die tijd naast heeft gezeten? Het begon met Ancel Keys die alles op alles zette om te ‘bewijzen’ dat verzadigde vetten hartziekten veroorzaakten. Coronaire hartziekten waren in de jaren 50 een belangrijke doodsoorzaak in het Westen geworden en het was Keys opgevallen dat hartziekten minder voorkwamen in landen aan de Middellandse Zee. Keys werd sterk beïnvloed door het onderzoek van David Kritchevsky die had aangetoond dat konijnen die cholesterol te eten kregen, atherosclerose (aderverkalking) ontwikkelden. Op basis van flinterdunne bewijzen, en zonder nader onderzoek bij mensen te hebben gedaan, beweerde Kritchevsky kort daarna dat verzadigde vetten hartziekten veroorzaakten. De meervoudig onverzadigde vetten in bijvoorbeeld plantaardige olie, sojabonen en zonnebloempitten zouden bovendien het cholesterolgehalte kunnen verlagen. Keys was ervan overtuigd dat het mediterrane dieet, rijk aan onverzadigde vetzuren, het levende bewijs  was voor Kritchevsky’s beweringen. Hij bevestigde dit, of zo leek het in elk geval, met de Seven Countries Study, een onderzoek dat hij in 1958 startte en dat het mediterrane dieet vleugels gaf. De studie toonde een direct verband aan tussen hartziekten en de hoeveelheid dierlijke vetten die mensen aten, op basis van gegevens uit 7 landen, waaronder Finland en Servië (in het voormalig Joegoslavië).  Keys had echter gegevens verzameld van 22 landen. De vijftien landen die geen gewenst resultaat hadden opgeleverd liet hij voor het gemak buiten beschouwing. Als hij alle landen had meegenomen dan zou het verband tussen vetten en hartziekten verdwenen zijn, zegt de Deense onderzoeker Uffe Ravnskov. Inmiddels blekleedde Keys een invloedrijke post in de adviescommissie van de Amerikaanse hartstichting en werd zijn theorie over vetten en hartziekten steeds populairder. In 1984 was de theorie algemeen geaccepteerd en had een nieuw ‘gezond’ voedingspatroon zijn intrede gedaan, samen met een nieuwe industrie van vetarme voeding en dranken.

Het tragische was niet dat het gebruik van de, uiteraard zeer gezonde, mediterrane voeding werd gestimuleerd, maar dat andere theorieën die op de werkelijke oorzaak van hartziekten wezen, werden verlaten. In dezelfde periode dat Keys zijn theorie begon uit te werken, ontstond bij andere wetenschappers namelijk het vermoeden dat geharde plantaardige vetten – onverzadigde vetten die industrieel zijn omgezet in harde verzadigde vetten en die steeds meer werden toegepast in nieuwe voedingsmiddelen zoals margarines en koekjes - wel eens de boosdoeners konden zijn. M.a.w. er was mogelijk een link met bewerkte voedingsmiddelen. Een van Keys’ tegenstanders uit die tijd was de Britse onderzoeker John Yudkin. Volgens Yudkin verklaarde de toename van suikers in voeding, de stijgende cijfers van hartziekten veel beter dan verzadigde vetten ooit hadden gedaan. Het duurde echter 60 jaar voordat de medische wereld Yudkin in het gelijk stelde.

Al won Keys destijds het duel met Yudkin, niemand wist ooit zijn gelijk te bewijzen. 11 jaar lang werkten onderzoekers van de surgeon-general, de hoogste gezondheidsadviseur van de Amerikaanse overheid, aan wat een definitief rapport moest worden over vetten en hartziekten. Ze gaven het echter op, omdat ze geen enkel bewijs konden vinden. Door de jaren heen zijn ook andere onderzoekers er niet in geslaagd om Keys’ theorie te onderbouwen. In een analyse van 7 klinische onderzoeken en 16 observationele onderzoeken, waaraan honderdduizenden mensen hadden deelgenomen werd er geen verband gevonden. Ook de Nederlandse onderzoeker Robert Hoenselaar kon geen gegevens vinden die de huidige voedingsadviezen ondersteunen. Het lukte deze onderzoekers ook niet om het tweede deel van Keys’ theorie te bewijzen, namelijk dat meervoudig onverzadigde vetzuren het cholesterol laten dalen. Wat wetenschappers daarentegen wel ontdekken blijkt totaal in tegenspraak te zijn met Keys’ theorie: Vetten zijn juist gezond!

Uit: Medisch Dossier Maart 2015; Door: Bryan Hubbard; Foto: Google

Bovenstaande artikel geeft duidelijk de misvatting weer over verzadigde vetten en de oorzaak van hartziekten waar veel verwarring over is. Daarom leek het mij zinvol om dit te delen zodat dit mensen helpt om de waarheid over voeding boven tafel te krijgen.

Fijne dag!

Liefs, Williene

Deel via social media

 
Print recept

2 Reacties

  • marielle
    marielle zaterdag 02 mei 2015 om 22:11
    mooi stuk! Welke soorten zijn het beste?
    • Smakelijck maandag 04 mei 2015 om 17:09
      Goede, onbewerkte vetten zijn o.a. roomboter, kokosolie extra vierge en olijfolie.
Laat een bericht achter!
251